Από τους χαώδεις, πηγμένους στην κίνηση δρόμους του Αμμάν, ως τις ήρεμες κεντρικές πλατείες της Άκαμπα κι από το απόκοσμο κατακόκκινο τοπίο της Πέτρας, ως τη διάχυτη ελληνική αύρα στα ερείπια της Γέρασα, η Ιορδανία καταφέρνει να δημιουργεί αξέχαστες εμπειρίες που μένουν ανεξίτηλες στη μνήμη και σε πολλές περιπτώσεις, στην καρδιά.
Το ταξίδι αυτό αποτέλεσε για μένα από την αρχή μια ενδιαφέρουσα πρόκληση. Διαβάζοντας εμπειρίες και γνώμες ανθρώπων που είχαν ήδη επισκεφθεί τη χώρα, κατάλαβα ότι δύσκολα κάποιος αποφασίζει ένα ταξίδι μόνος του σε μια τόσο ταλαιπωρημένη γωνιά του κόσμο, όπως είναι η Μέση Ανατολή. Έχοντας στα βόρεια τη Συρία και τον Λίβανο, στα δυτικά το Ισραήλ και τη Δυτική Όχθη και στα ανατολικά το Ιράκ, είναι λογικό, ίσως, να δημιουργούνται δεύτερες σκέψεις.
Το πρώτο πράγμα, όμως, που έμαθα για την Ιορδανία και που έμελλε σύντομα να επαληθεύσω, είναι πως πρόκειται για μια όαση ειρήνης και σταθερότητας στη μέση μιας περιοχής όπου οι συγκρούσεις έχουν γίνει για πολλές γενιές μέρος της καθημερινότητας. Αλλά και κάτι επιπλέον. Μια χώρα που, πιο πάνω από τις πολλές ομορφιές και την ιστορία που κουβαλά, στέκει ο λαός της. Ένας λαός που ξέρει να καλωσορίζει, να φιλοξενεί, να ανοίγεται και να δημιουργεί δεσμούς φιλίας.
Η πτήση 940 της Aegean προσγειώθηκε στο Αμμάν λίγο μετά τις δυόμιση τη νύχτα. Το διεθνές αεροδρόμιο της πόλης, καλοφτιαγμένο, σύγχρονο και πραγματικά πεντακάθαρο, φέρει το όνομα της βασίλισσας Αλία, δεύτερης συζύγου του προηγούμενου βασιλιά της Ιορδανίας, Χουσεΐν, η οποία είχε σκοτωθεί σε δυστύχημα με ελικόπτερο. Έχοντας φροντίσει να προμηθευτώ από την Αθήνα το Jordan Pass, πέρασα γρήγορα τους ελέγχους και τη διαδικασία της βίζα. Το Jordan Pass, είναι ένα ηλεκτρονικό τουριστικό πάσο που κοστίζει περίπου 90 ευρώ (ανάλογα τις ισοτιμίες) και περιλαμβάνει την αξία της έκδοσης βίζα στο αεροδρόμιο και είσοδο σε όλους τους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους και σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος της χώρας - μεταξύ αυτών και η Πέτρα. Αν σκοπεύετε, λοιπόν, να δείτε αρκετά πράγματα στην Ιορδανία, σας συμφέρει σίγουρα να την προαγοράσετε από τη σελίδα Jordanpass.jo
Λόγω της προχωρημένης ώρας, είχα κανονίσει μεταφορά για το ξενοδοχείο, μιας που τη νύχτα οι δημόσιες συγκοινωνίες δεν εξυπηρετούν ούτε το αεροδρόμιο. Έξω από το επίπεδο των αφίξεων με περίμενε ο Αμάρ, ο οποίος είχε ήδη φροντίσει να με πληροφορήσει με μηνύματα πού θα βρισκόταν με το αυτοκίνητό του. Ήταν ευδιάθετος, δείχνοντας να απολαμβάνει την οδήγηση τη νύχτα. Μου μιλούσε με όρεξη για την πόλη που ακόμα για μένα κρυβόταν στο σκοτάδι, για τη χώρα, για τους τουρίστες, για την οικογένειά του. Με πληροφόρησε, επίσης, πως η μέρα που ξημερώνει ήταν η πρώτη του Ραμαζανιού, του ιερού μήνα των Μουσουλμάνων.
Στο ξενοδοχείο έφτασα περίπου στις τέσσερις και μισή. Η δροσιά και η ησυχία των μικρών ωρών απάλυναν το αίσθημα της κούρασης. Ο υπάλληλος στην υποδοχή ήταν προετοιμασμένος. Το μόνο που θα ζητούσα ήταν να μου επιτραπεί να περιμένω στην αίθουσα αναμονής μέχρι να μπω στο δωμάτιο ή έστω να αφήσω κάπου τα πράγματά μου και με το πρώτο φως να βγω για μια βόλτα χωρίς βάρος.
Καταχωρώντας τα στοιχεία μου, ο υπάλληλος στάθηκε στην ελληνική μου καταγωγή, σημειώνοντας μάλιστα τη χώρα μας ως Hellas και όχι Greece. Μου συστήθηκε, τον έλεγαν Μαχμούντ. Θυμήθηκε πόσο τον είχαν εντυπωσιάσει όσα είχε διδαχθεί στο σχολείο για την αρχαία Ελλάδα, για τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου και με ρωτούσε για τη σημερινή κατάσταση στη χώρα, αν περάσαμε τα δύσκολα, πώς ζει ο κόσμος. Εύκολα, η συζήτηση έγινε φιλική. Μιλήσαμε για τις δουλειές μας, την καθημερινότητα στην Ιορδανία, πόσο θα ήθελε κι ο ίδιος να αρχίσει να ταξιδεύει. Έπειτα, η κουβέντα στράφηκε και στις γυναίκες. Με ρωτούσε πώς είναι τα κορίτσια στην Ευρώπη, μοιραζόταν τα όνειρά του για έναν όμορφο γάμο, μου παραπονιόταν πως οι γυναίκες στην Ιορδανία ενδιαφέρονται πολύ για τα χρήματα, δύσκολα σε κοιτάνε αλλιώς. Φαινόταν αληθινά προβληματισμένος - και μιλάμε για έναν άνθρωπο πάνω από δέκα χρόνια μικρότερό μου.
Δεν ξέρω αν όλο το παραπάνω έπαιξε ρόλο, αλλά ο ευγενικός φίλος της υποδοχής, μου εξασφάλισε άδειο και έτοιμο δωμάτιο γύρω στις έξι το πρωί, ώστε να ξεκουραστώ περισσότερο. Και κάτι παραπάνω· λίγο πριν ακουστεί η πρωινή προσευχή από τα γύρω τεμένη, βρέθηκα κι εγώ καλεσμένος σε ένα γρήγορο πρόγευμα, ανάμεσα στα παιδιά της βάρδιας. Έως την απογευματινή προσευχή, στη δύση του ηλίου, δεν τους επιτρέπεται ούτε να φάνε ούτε να πιούνε και πρέπει να πάρουν δυνάμεις. Η έκπληξη και ο δισταγμός μου απέναντι στην απρόσμενη αυτή πρόσκληση, διαλύθηκε από τα κοφτά λόγια του Μαχμούντ.
"One God, we are brothers" (ένας Θεός, είμαστε αδέλφια).
ΑΜΜΑΝ
Για κάποιον που δεν έχει ταξιδέψει ξανά στη Μέση Ανατολή, το Αμμάν είναι, σύμφωνα με το National Georgaphic, από τους ιδανικούς προορισμούς για να γνωρίσει κανείς τον αραβικό κόσμο. Πόλη γεμάτη παλμό και ανεκτική προς τη Δύση, η πρωτεύουσα της Ιορδανίας γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη, διατηρώντας ταυτόχρονα όλα τα χαρακτηριστικά της αραβικής ιδιομορφίας της. Το κέντρο της πόλης στην αρχή, ομολογώ, με ξένισε. Ως ταξιδιώτης που αρέσκομαι να περπατάω, μπορώ να πω ότι οι πεζοπορίες στο Αμμάν είναι κάπως δύσκολες εξ αιτίας του ανάγλυφου της πόλης και των πολλών λόφων. Επιπλέον, τα πεζοδρόμια είναι κάπως άτσαλα, τα κτήρια δείχνουν να έχουν φτιαχτεί δίχως έμφαση στην αισθητική και τα αυτοκίνητα δημιουργούν ένα απίστευτο χάος πολλές ώρες της ημέρας με οδηγούς που παρκάρουν κυριολεκτικά όπου βρουν και κορνάρουν συνέχεια χωρίς λόγο. Η νέα αυτή κανονικότητα, όμως, σύντομα συνηθίζεται ως μέρος της ταξιδιωτικής εμπειρίας και έτσι βγαίνουν στο προσκήνιο τα ενδιαφέροντα πρόσωπα της πόλης, τα μαγαζάκια, τα όμορφα ή λιγότερο όμορφα τζαμιά, οι γειτονιές και η καθημερινότητα των κατοίκων, που παρατηρούσα έντονα - πολύ περισσότερο απ' ότι έκανα σε ταξίδια σε ευρωπαϊκές πόλεις.
Το Αμμάν καυχιέται για την ιστορία του και όχι άδικα, αφού στα μνημεία του ο επισκέπτης ανακαλύπτει την παρουσία και τις επιρροές πολλών πολιτισμών. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, η Ακρόπολη του Αμμάν (Citadel), όπου συνυπάρχουν ένα σπήλαιο της πρώιμης εποχής του Χαλκού, ο ρωμαϊκός ναός του Ηρακλή του 2ου μ.Χ. αιώνα, τα ερείπια βυζαντινής εκκλησίας με κορινθιακούς κίονες, ένα ανακτορικό συγκρότημα και λουτρά της περιόδου του Χαλιφάτου των Ομεϋαδών (8ος μ.Χ. αιώνας) και ένα παρατηρητήριο από την εποχή της δυναστείας των Αγιουβιδών, τον 13ο αιώνα. Στο χώρο της Ακρόπολης, βρίσκεται επίσης και το παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο οποίο θα θαυμάσετε πολλά ενδιαφέροντα εκθέματα από όλες τις ιστορικές περιόδους της περιοχής - αναμεσά τους ξεχωρίζουν κάποια από τα περίφημα αγάλματα Ain Ghazal, που χρονολογούνται στην 8η και 7η χιλιετία π.Χ. και είναι από τα αρχαιότερα σωζόμενα ανθρωπομορφικά έργα του κόσμου.
Στα ριζά του απέναντι λόφου, βρίσκεται ακόμη ένα διάσημο μνημείο του Αμμάν από την εποχή που είχε την ελληνική ονομασία Φιλαδέλφεια, το εντυπωσιακό Ρωμαϊκό Θέατρο. Χτίστηκε τον 2ο αιώνα μ.Χ. και μπορούσε να φιλοξενήσει περίπου 6.000 θεατές στα τρία μεγάλα διαζώματά του. Το θέατρο είναι πολύ καλά διατηρημένο και χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα για ποικίλες εκδηλώσεις. Στις αίθουσες που υπάρχουν δεξιά και αριστερά της σκηνής, στεγάζονται το Λαϊκό Μουσείο της Ιορδανίας και το Μουσείο Λαϊκής Παράδοσης. Δίπλα στο θέατρο, βρίσκεται και το Ρωμαϊκό Ωδείο, ένα πολύ όμορφο μικρότερο θέατρο 500 θέσεων, χτισμένο την ίδια περίοδο, που επίσης χρησιμοποιείται και σήμερα, ενώ σε κοντινή απόσταση βρίσκεται και το Νυμφαίο.
Μετά από μια μεγάλη βόλτα σαν κι αυτή, ώρα για ξεκούραση και μάλιστα χωρίς να χρειαστεί να πάμε μακριά. Ακριβώς απέναντι από το Ρωμαϊκό Θέατρο, αναζητήστε το ξενοδοχείο Amman Pasha. Πάρτε τον ανελκυστήρα και ανεβείτε στην ταράτσα, όπου βρίσκεται ένα καταπληκτικό καφέ, διακοσμημένο με tribal στοιχεία, στο οποίο μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ σας, ένα αναψυκτικό, γλυκό και επιλεγμένα πιάτα, έχοντας θαυμάσια θέα, αλλά και συντροφιά τα κατοικίδια του ιδιοκτήτη του χώρου, παπάκια, κουνέλια και χελώνες, που κυκλοφορούν ελεύθερα και πιάνουν φιλίες με τους θαμώνες.
Η βόλτα, μπορεί να συνεχιστεί από τη μία πλευρά στα πολλά μαγαζάκια του κέντρου ξεκινώντας από την οδό al-Hashemi έως το τέμενος Grand Husseini και από εκεί στις οδούς As-Saadeh, Ar-Reda, Faysal και στην μεγάλη λεωφόρο King Hussein. Μια πολύ όμορφη περιοχή για περπάτημα, εξερεύνηση, να δοκιμάσετε street food και να διαλέξετε τα δώρα και τα αναμνηστικά σας. Από την άλλη μεριά του Ρωμαϊκού Θεάτρου, ακολουθώντας την οδό al-Hashemi, θα φτάσετε στα βασιλικά ανάκτορα, που μαζί με άλλες διοικητικές και στρατιωτικές υπηρεσίες βρίσκονται σε μια τεράστια έκταση που θυμίζει ανακτορικούς κήπους της Ευρώπης.
Άλλα σημεία του Αμμάν που αξίζουν, είναι το Μουσείο της Ιορδανίας, το νέο αρχαιολογικό μουσείο της χώρας, που εγκαινιάστηκε το 2014 και φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συλλογή ευρημάτων, αλλά και το τζαμί Abu Darwish, από τα ομορφότερα τεμένη της χώρας, Λεβαντίνικης αρχιτεκτονικής και τεχνοτροπίας, που ξεχωρίζει για τον ιδιαίτερο ασπρόμαυρο εξωτερικό διάκοσμό του. Επίσης, χαρακτηριστικά αξιοθέατα της πόλης αποτελούν και οι πολλές σκάλες της, που ταίριαξαν με το ανάγλυφο του Αμμάν και αποτελούν εύκολο και γρήγορο τρόπο για να μετακινούνται οι πεζοί από τη μία γειτονιά στην άλλη. Κάποιες από αυτές δε, έχουν γίνει ένας ιδιότυπος ζωγραφικός καμβάς, ομορφαίνοντας το τοπίο και τραβώντας τα βλέμματα.
Για το τέλος, άφησα την περιοχή όπου και έμενα, το Αμπντάλι. Πρόκειται για το άλλο πρόσωπο του Αμμάν, ένα πρόσωπο πιο σύγχρονο και εξωστρεφές. Μοντέρνα και ψηλά κτήρια, πολυτελή ξενοδοχεία, μεγάλα εμπορικά κέντρα, ξένες επενδύσεις και μια πιο δυτικότροπη διαρρύθμιση στο δημόσιο χώρο.
Σημείο αναφοράς της περιοχής το τέμενος αφιερωμένο στον βασιλιά Αμπντουλάχ τον 1ο, ένα μεγαλοπρεπές τζαμί με δύο πανύψηλους μοντέρνους μιναρέδες και έναν εντυπωσιακό μπλε θόλο που γίνεται ακόμα πιο εντυπωσιακός το βράδυ, όταν φωτίζεται. Πίσω από το τέμενος, βρίσκεται η Κοπτική Ορθόδοξη Πατριαρχική Εκκλησία και δύο στενά πιο κάτω, ο μεγάλος Ελληνορθόδοξος Καθεδρικός ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Είχε τύχει να πέσει το μάτι μου και σε άλλες χριστιανικές εκκλησίες στις βόλτες μου στο Αμμάν, ωστόσο το να βλέπω δύο μεγάλες εκκλησίες σχεδόν δίπλα σε ένα τζαμί, με εντυπωσίασε σαν εικόνα και σαν μήνυμα.
Στην Ελληνορθόδοξη εκκλησία θέλησα να σταθώ παραπάνω. Ο προαύλιος χώρος ήταν ανοιχτός, όχι όμως και ο ίδιος ο ναός. Έμεινα να παρατηρώ τις αγιογραφίες που υπάρχουν και στον έξω χώρο. Η Σταύρωση, η Ανάσταση, η Βάπτιση στον Ιορδάνη, η Παναγία, Άγιοι και Αρχάγγελοι, τόσο οικείες απεικονίσεις, με επεξηγήσεις στα αραβικά. Ξαφνικά, από ένα μικρό δωμάτιο βγήκε ένας ιερέας, που αντιλήφθηκε την παρουσία μου και ήρθε να μου μιλήσει. Με χαιρέτησε στα αραβικά, ωστόσο αποφάσισα να δοκιμάσω να αποκριθώ στα ελληνικά. Χάρηκε πολύ και συνεχίσαμε την κουβέντα μας στα ελληνικά. Τον ρώτησα για τον Χριστιανισμό στην Ιορδανία και μου είπε ότι συνολικά υπάρχουν περίπου 400.000 χριστιανοί στη χώρα, οι πλειοψηφία τους Ορθόδοξοι. Ζουν πολύ καλά, οι Μουσουλμάνοι τους σέβονται, δεν υπάρχουν προβλήματα. Κάποια στιγμή, μου ζήτησε να τον περιμένω λίγο. Ξαναμπήκε στο δωματιάκι και επέστρεψε κρατώντας κλειδιά για να μου ανοίξει την εκκλησία. Μου έδωσε την ευχή του και με άφησε μέσα μόνο μου. Στο εσωτερικό, ξεχωρίζουν το μαρμάρινο τέμπλο, οι ιδιαίτερες διακοσμήσεις στις καμάρες που ενώνουν τις κολώνες, ο λιτός άμβωνας με τις απεικονίσεις των τεσσάρων Ευαγγελιστών και η αγιογραφία της Πεντηκοστής στον τοίχο πάνω από το πέρασμα του πρόναου. Στην απόλυτη ησυχία του άδειου ναού, κάθε στιγμή γίνεται πιο δυνατή, σαν προσευχή, που ακούγεται δυνατότερα όταν προφέρεται εκ των έσω, ταπεινά και ήσυχα.
Ευχαρίστησα τον ιερέα και έφυγα από την εκκλησία έχοντας στο πρόγραμμά μου να πάω για να αγοράσω εισιτήρια για την Πέτρα και την Άκαμπα, επόμενους σταθμούς στο ταξίδι μου στην Ιορδανία. Είχα δει από την προετοιμασία κιόλας του ταξιδιού, ότι τις γραμμές εξυπηρετεί η εταιρεία Jett με σύγχρονα και άνετα λεωφορεία. Την προηγούμενη μέρα είχα κάνει μια πρώτη επίσκεψη στον σταθμό της εταιρείας στο Αμπντάλι, πολύ κοντά στο ξενοδοχείο μου, για να πληροφορηθώ τις τιμές. Ο υπάλληλος που με εξυπηρέτησε στα εκδοτήρια είδε ότι ενώ υπήρχαν θέσεις για τη διαδρομή προς την Πέτρα, δεν υπήρχαν για το κομμάτι της επιστροφής. Με καθησύχασε, μου είπε το όνομά του, Γουασίμ, και με διαβεβαίωσε ότι σίγουρα μέχρι την επομένη, κάτι θα μπορούσε να κάνει, δε θα είχα πρόβλημα, ούτε θα χρειαζόταν να αλλάξω το πρόγραμμα του ταξιδιού μου.
Βάδιζα προς τον σταθμό της Jett με αγωνία και επεξεργαζόμενος στο μυαλό μου όλα τα πιθανά σενάρια - στα ταξίδια πάντα μπορούν να προκύψουν απρόοπτα, οφείλει κανείς να είναι ευέλικτος. Μπαίνοντας στο κατάστημα είδα όλους τους υπαλλήλους συγκεντρωμένους σε μια γωνιά να έχουν στήσει ένα μικρό δείπνο και να τρώνε. Θυμήθηκα ότι λίγα λεπτά πριν φτάσω, είχε ακουστεί από τα τζαμιά η απογευματινή προσευχή, που σημαίνει ότι πλέον οι Μουσουλμάνοι μπορούν να φάνε και όπως είχα διαπιστώσει από τις προηγούμενες μέρες, όπου κι αν είναι, ό,τι κι αν κάνουν, σταματάνε και τρώνε. Ένιωσα άσχημα με την αφηρημάδα μου και σκέφτηκα ότι ήταν καλύτερα να φύγω και να επιστρέψω αργότερα. Όταν όμως πήγα να ανοίξω την πόρτα, με σταμάτησε ο Γουασίμ, που με θυμόταν από την προηγούμενη μέρα. Μου είπε να μη φύγω, θα με εξυπηρετούσε σύντομα, αλλά, αφού ήμουν εκεί, με κάλεσε να φάω κι εγώ μαζί τους, με τους υπόλοιπους συναδέλφους του να γνέφουν καταφατικά συμφωνώντας με την πρότασή του. Για δεύτερη φορά, μετά από το ξημέρωμα τη πρώτης μέρας στο ξενοδοχείο, βρέθηκα συνδαιτημόνας σε ένα ζεστό παρεΐστικο γεύμα, ανάμεσα σε ανθρώπους που δε γνώριζα κι όμως μου φέρονταν σαν φίλο τους. Ήταν, πραγματικά, ένα πολύ όμορφο συναίσθημα. Ευχαρίστησα όλα τα παιδιά και ιδιαιτέρως τον ευγενέστατο Γουασίμ, ο οποίος μάλιστα, αφού αγόρασα τα εισιτήρια που ήθελα, μου ζήτησε να κρατήσω το τηλέφωνό του και αν έχω οποιοδήποτε πρόβλημα ή χρειαστώ κάτι να επικοινωνήσω μαζί του για να με βοηθήσει όπως μπορεί(!). Πραγματικά, κάτι τέτοιο, δε μου έχει ξανατύχει.
Η παρέα της Jett. Δεύτερος από αριστερά, ο Γουασίμ.
